Ikasketa gurpila

KONPETENTZIA DIGITALA

ETA INFORMAZIONALA ESKOLAN

BOST HITZ GAKOAK

• Alfabetizazio
• IKT
• Garapena
• Berrikuntza
• Zailtasuna

 

 

PROPOSATUTAKO BI GALDERAK

• Zergatik da garrantzitsua alfabetizazioa?

• Autorearen ustez, urte batzuk barru liburuak desagertuko dira edo ez? Zergatik? 

GONZALOREN NOTAK

 

   LA COMPETENCIA DIGITAL E INFORMACIONAL EN LA ESCUELA

    El desconcierto escolar ante la cultura digital

Los tiempos han cambiado y hasta la fecha enseñar y aprender se habia basado en los libros como instrumento. Los alumnos de las areas urbanas se sienten más comodos usando artilugios electronicos que cualquier material impreso. Los procesos de socialización cultural en los que estan inmersos los alumnos son totalmente distintos a los que tuvieron sus profesores. Mientras muchos profesores solo conocieron la tv en blanco y negro con dos emisoras posibles, los alumnos de hoy en dia estan inundados de información. Para los niños de hoy en dia es normal el uso de pcs, consolas, moviles y de hecho es una marca de identidad cultural que  los distingue de los adultos.

 

Nuevas alfabetizaciones TIC y escuela

 

En el siglo XXI la cultura es  multimodal, esto es, se expresa produce y distribuye en gran variedad de soportes. Esta realidad exige que la escuela contemple nuevos tipos de alfabetización. Entre las que se proponen las siguientes:

1. Alfabetización audiovisual,  considera la imagen como un leguaje, y tratará de formar al alumno en la produccion y consumo de textos audiovisuales con un espiritu critico.
2. Alfabetización tecnologica y o digital, persigue que los alumnos se capaciten en el uso de la informatica tanto el hardware como el software
3. Alfabetización informacional, saber buscar la información en base a un proposito y poder localizarla,  analizarla y reconstruirla.
4. Alfabetización multimodal, en  una sociedad multimodal hay que preparar a los alumnos para que puedan acceder a la información que se presenta en diferentes formatos.

La meta de las escuelas deberia ser formar usuarios conscientes y criticos de las nuevas tecnologias.

 

Dimensiones de la multialfabetización:

• Dimensión instrumental, es el dominio tecnico de cada tecnologia, montar los aparatos, ponerlos en marcha, manejo de los programas ...
• Dimensión cognitiva, buscar, seleccionar y comprender la enorme cantidad de información disponible y compartirla a través de los medios digitales.
• Dimensión socioactitudinal, desarrollo de las actitudes hacia las nuevas tecnologias para no caer ni en la tecnofobia ni en la aceptación acritica de cualquier novedad.
• Dimensión axiologica, tomar conciencia de la influencia que tienen las nuevas tecnologias en nuestra sociedad y de la adquisicion de valores eticos evitando conductas de comunicación socialmente negativas.

Competencias para Aprender a Informarse, a Expresarse y a Comunicarse

 

Las TICS posibilitan distintas tareas de aprendizaje de naturaleza diversa. La web supone una experiencia de aprendizaje distinta para cada alumno por lo que la experiencia en el aula no será homogenea.

NATALIAREN NOTAK

 

Eskolaren harridura kultura digitalaren aurrean

Eskola à harrituta aurkitzen da (alde batean usten ditu teknologien aurrerapenak)

Orain arteà liburuekin lan egin da klaseetan. Baina, egunak zenbatuta dituzte (ordenagailuak egongo dira klaseetan)

Gertuago ikusten ditugu gure buruak zerbait elektronikotara, nobela batera baino

Helduekà esperientzia mugatuak dituzte ikuspuntu teknologiko batetik

Haurrak edota gazteakà gaur egungo gertaeren berri izaten dituzte.

ALBABETIZAZIO BERRIAK

audiobisuala	Ikaslea testu audiobisualak aztertzeko ahalmena izan behar du
digitala	Ikasleei trebetasunak garatzea informatikaren erabilerako
informazionala	Informazio bilatzeko trebetasunak garatzen dira.
Multialfabetizazioa	Ikasleei kualifikatu eta prestatu behar diegu. Lau dimentsio nabarmenki:                ·         Instrumentala                ·         Kognitiba                ·         Axiologikoa                ·         Socioactitudinala

Informatzen, adierazten eta komunikatzen ikasteko gaitasunak

Klasean, ikasle bakoitza erritmo ezberdin batera joango da, hori dela eta, irakasleak metodologia flexible bat eraman beharko du klasean. 3 eremu nagusiki identifikatu ditzakegu:

a) bilatzen ikasteko, aurkitzen ikasteko eta informazioa ulertzeko eremua

b) adieraztera ikasi

c) komunikatzera ikasi sareetan dauden baliabideen bitartez.

Interneta, konstruktibismoa eta eskolaren berrikuntza: erronka berriak eta irakaskuntzaren profila

Hurrengo ideietan laburbildu ditzakegu:

a)ikaslea informazio gehiegi dauka

b) Irakasleak zuen rolaren galtzapena

c) irakasleak antolatzaileagoa izan behar da.

d) ordenagailuen erabilerak zailtasunak ekartzen ditu klasearen kudeaketan

e) elkarlanean ikasi behar da.

TIC-SEN ERABILERAKO DEKALOGOA

1. Garrantzitsuena hezkuntza izan behar da, eta ez teknologikoa.

2. Ordenagailuen erabilterak  ez dauka zer ikusirik irakasle ona edo txarra izatearekin.

3. Metodo eta ekintzak dira ikaskuntza bat edo bestea sortzen direnak.

4. TIC-ak erabili behar dira ikasleek gauzak egiten ikasteko

5. elkarlanetarako eta bakarka lan egiteko erabili behar dira

6. edukia, helburua eta lan egin nahi den gaitasuna adierazi behar da.

8. plangintza bate gin behar dugu

9. Ekintzak kurrikulumarekin bat etorri behar dira

10. Dimentsio instrumentala, axiologika, kognitiboa eta jarrera dimentsioak egon behar dira.

Eskoletan, XX. mendeko irakasleek, XIX. mendeko edukiak irakasten diete ikasleei.

Garapenerako proposamenak:

• Ikasten ikasi
• Talde lanean lan egiten ikasi
• Komunikatzen ikasi
• Kritikoa izaten ikasi
• Mugak jartzen ikasi
• Enpatia izaten ikasi

BIDEOA

Eskola hezitu behar gaitu bizitza osoan zehar ikasteko, ez du bakarrik hartzen bere baitan teknologien erabilerak. Konpetentzia informazionala: informatikaren erabilera (bideo kamerak, e-book, GPS, ordenagailuak, mugikorrak… inguratzen gaituen guztia) baina zentzuz erabiltzen ditugu?

Eskolaren curriculumean parte hartu behar duen gauza bat da. Kritikotasunez erabiltzen dugu informazioa? Aldez aurretik daukagunarekin erlazionatzen dugu? Daukagun informazioa adimenera pasatu behar dugu. Gaur egungo nerabeek edozein argazkiak igotzen dituzte sare sozialetara eta ez dira konturatzen ondorioetaz. Sare sozialetan gaude gure herriko klasean gauden moduan, eta arduratsuak izan behar gara bertan ipintzen dugunarekin. Eskolak interes gehiago jarri beharko du ikasleei hiritar digital bezala osatzeko.

Ikasleei ez diegu erantzunik eman behar, beraiek bilatu behar dituzte, baina ez testu liburuen bitartez, baizik eta hausnartzen eta ikertzen.

ANEREN NOTAK

KULTURA DIGITALAREN AURREAN SORTUTAKO NAHASMENA

- Azken urteetan aldaketa nabarmenak gertatu dira, eta eskolak orain ezin die uko egin teknologia berriei.

- Orain arte geletan liburuak eta inprimatutako materialak erabili dira → hemendik aurrera horiek teknologia berriekin partekatuko dira.

- Gaur egungo umeek denbora gehiago pasatzen dute pantaila baten aurrean liburu baten aurrean baino.

- Gazte askorentzat teknologia berriak ez dira bakarrik egunero normaltasunez erabiltzen dituzten erremintak, baizik eta helduen belaunalditik bereizten dieten tresnak ere dira.

ALFABETIZAZIO BERRIAK, TEKNOLOGIA BERRIAK ETA ESKOLA

- XXI. mendeko kultura multimodala da; hau da, baliabide desberdinen bidez sortu, adierazi eta banatu egiten da (papera, pantaila), teknologia desberdinen bidez (liburuak, telebista, internet, DVDak...) eta adierazgarriak diren formatu eta hizkuntzak erabiliz (testu idatziak, testu grafikoak, hizkuntza audiobisuala...). Horren ondorioz, duela bi hamarkadetatik zenbait adituk, ikertzailek, taldek eta abarrek alfabetizazio berriak hezkuntzan sartzeko beharra aitortu dute. Alfabetizazio horien helburua hizkuntza audiobisuala sortu eta analizatzearen konpetentzia eta informatikako hizkuntza eskuratzea edota informazioa bilatzeko, hautatzeko eta birmoldatzeko gaitasuna garatzea da.

 

- Aditu askok alfabetizazio berri batzuk proposatu dituzte:

*Alfabetizazio audiobisuala: testu audiobisualak sortu eta aztertzeko abilezia duten

ikasleak prestatzeko helburuarekin garatzen da alfabetizazio hau. Horrez gain, ikasleek

zinema, telebista eta publizitatea bezalako baliabidetaz kontsumo kritikoa egiten ikasteko

helburua ere du alfabetizazio honek.

*Alfabetizazio teknologikoa edo digitala: alfabetizazio honen helburua ikasleek

informatika aldaera teknologiko desberdinetan erabiltzen jakitea da. 90eko

hamarkadan garapen mugatua izan zuen alfabetizazio honek, baina gaur egun oraindik

ezarrita jarraitzen du.

*Alfabetizazio informazionala: proposamen hau liburutegi-giroaren ondorioz sortu

zen; formatu digitalean dauden bibliografia-iturrietara heltzeko zailtasunak direla-eta

sortu zen. Alfabetizazio honekin lortu nahi dena da helburu jakin batekin informazioa

bilatu, aurkitu, aukeratu, analizatu eta birmoldatzeko konpetentziak eta gaitasunak

garatzea.

*Multialfabetizazioa: kontzeptu honek defendatzen duen gizarte multimodal batean

ikasleak alfabetismo desberdinak integratzen dituen planteamendu baten arabera prestatu

eta trebatu behar direla.

 

- Eskolen helburu nagusi bat izan behar da umeak teknologia berrien erabiltzaile konsziente eta

kritikoak izatea, eta haien inguruan sortzen den kulturarenak ere.

 

- Ikasleak teknologia berrien erabilpenean alfabetizatzea nahi badugu, lau eremu hauetan

oinarritutako hezkuntza eredu bat garatu beharko genuke:

*Dimentsio instrumentala (errekurtso teknologiko ezberdinen hardwarea eta softwarea

erabiltzen jakitea)

*Dimentsio kognitiboa (informazioa eta komunikazioa modu zentzudun eta

adimentsuan erabiltzeko gaitasunak garatzea)

*Dimentsio sozioaktitudinala (teknologiaren aurrean jarrera arrazioalak garatzea eta

komunikazioari dagokionez, jarrera positiboak)

*Dimentsio axiologikoa (informazioaren azterketa kritikoa egiteko irizpideak izatea

lortzea eta teknologia eta komunikazioaren aurrean balio etikoen bidez jokatzen ikastea)

 

- Esan dezakegu eskolaren erronka nagusia dela ikasleak prestatzea erabiltzaile konpetenteak

izan daitezen informazioa tratatzeko orduan eta modu adimentsu batean askotariko forma

kulturalekin elkarreraginean egon daitezen.

INFORMATZEN, ADIERAZTEN ETA KOMUNIKATZEN IKASTEKO GAITASUNAK

- Teknologia berriek, beste material edota baliabide didaktiko batzuek bezala, zenbait ikasketa

garatzea eta praktikan ipintzea ahalbidetzen dute.

- Teknologia berriak inplikatzen dituzten ikasketa-prozesuen garapenean honako konpetentziaalderdi

nagusi hauek nabarmentzen dira:

* Internetek dituen baliabideak erabiliz, informazioa bilatu, aurkitu eta ulertzean zentratzen

den alderdia.

* Hizkuntza, forma sinboliko eta teknologia desberdinen bidez adierazten ikastea eta,

horrekin batera, ideia propioak modu publikoan hedatzen (blog, wiki eta abarren bidez)

ikastea bilatzen duen alderdia.

* Sarean dauden baliabideen bitartez beste pertsona batzuekin harremanetan egotea

lortzea nahi duen alderdia.

INTERNET, KONSTRUKTIBISMOA ETA HEZKUNTZA BERRIKUNTZA:

ERRONKA ETA PROFIL BERRIAK IRAKASLEENTZAT

- Internetek dakartzan arazoak edo aldaketak:

1. Ikasleak informazio asko du, gehiegi.

2. Irakasleak ikasleentzako informazio-iturri bakarraren papera galtzen du, eta gainera,

onartu behar du ikasleek helduek baino gehiago dakitela teknologia berrien inguruan eta

hobeto moldatzen direla horiekin.

3. Irakaslearen papera ez da izan behar hainbeste informazioa transmititzen duena;

irakaslea izan behar da ikasleek teknologiekin egiten dituzten ariketa eta jarduerak

antolatu eta kontrolatzen dituena.

4. Ideia konstruktibista bat jarraituz umeak ordenagailuekin ikasteak gela dinamizatu eta

kontrolatzean zailtasunak dakartza.

5. Ikasketa bakarka egiten den prozesua izan beharrean, teknologiaren bitartez ikasketaprozesu

kooperatiboak sortu behar dira, gelako ikasleen artean eta geografikoki urrun

dauden ikasgelen artean ere bai.

HEZKUNTZA EREDU BERRITZAILE BATERANTZ: TEKNOLOGIA BERRIAK

ESKOLAN ERABILTZEKO DEKALOGOA

- Jende askok pentsatzen du teknologia berrien presentziak eskolan irakaskuntzaren hobekuntza

automatikoki dakarrela eta ikasleen ikasketa-prozesua errazten duela. Hori ez da beti horrela;

askotan eskoletan teknologia berriak erabiltzeak ez dakar aldaketarik ezta berrikuntzarik ere

hezkuntza-praktikan.

 

- Irakasle askok teknologia berriak erabiltzen dituzte betidanik liburuak eta arbel tradizionala

erabiliz egin dituzten zereginak betetzeko: edukiak modu magistralean azaldu eta ikasleei jarduera errepikakorrak eman egiteko. Kasu horietan, berrikuntza teknologian dago (papera pantailarekin ordezkatzen da), baina ez pedagogian. Hau da, informazio eta komunikazio-teknologia berriak

gelan ezartzen dira, baina eredu pedagogiko tradizional baten arabera erabiltzen dira.

- Irakasle batek teknologia digital berriak ikasgelan ezartzea erabakitzen duenean, argi dago

erronka berriak planteatzen ari dela. Irakaskuntzako prozesu berritzaile hau ez da erraza eta ez da

 

denbora laburrean lortzen; hori dela eta, ariketa bakoitza prozesu luze baten parte bezala ikusi

behar dugu, hezkuntza-eredu konkretu baterantz bideratuko gaituen prozesua.

 

- Teknologia berriak eskolan erabiltzeko dekalogoa:

1. Garrantzitsuena beti hezkuntzarekin loturikoa izan behar da, ez teknologiarekin loturikoa.

2. Irakasleek argi izan behar dute teknologia berriek ez dutela efetu magikorik sortzen ikasketaprozesuan

eta ez dutela heziketa-eredua automatikoki berritzen.

3. Erabilitako metodo edo estrategia eta jardueren arabera ikasketa-prozesua modu batean edo bestean gertatuko da. Irakasteko modu espositibo bat erabiliz, teknologia berriek transmititu edo jasotzen den ikasketa indartuko dute. Irakasteko modu konstruktibista erabiliz, berriz, teknologiaberriek norberak deskubritu edo aurkitzen duen ikasketa indartuko dute.

4. Teknologia berriak erabili behar dira ikasleek horiek erabiliz eta horiekin gauzak eginez zerbait ikas dezaten.

5. Teknologia berriak bakarkako lanak egiteko eta talde-lanak egiteko ere erabili behar dira.

6. Teknologia berrien bidez lantzeko gai, unitate didaktiko, proiektu edo jarduera bat

antolatzerakoan ez dira bakarrik kontuan izan behar ikasgai horren helburuak eta edukiak;

ikasleengan garatu nahi diren teknologiarekin lotutako konpetentziak edo gaitasunak ere kontuan izan behar dira.

7. Ikasleek teknologia berriak erabiltzen emango duten denbora eta egingo dituzten jarduerak

planifikatuta egon behar dira.

8. Errekurtso digitalekin egiten dena bat etorri behar da Curriculumean zehaztuta dauden eta irakasten diren eduki eta helburuekin.

9. Multialfabetizazioaren irakaskuntza-prozesu bat garatu behar da, eta prozesu horretan ikasleek informazioa bilatu, aurkitu, informazioa sortu, adierazi eta hedatzearen gaitasunak garatu behar dituzte.

10. Konpetentzia informazionalak eta digitalak garatzeko prozesu guztiek ikaslearen ikasketaprozesuaren dimentsio instrumentala, kognitiboa, aktitudinala eta axiologikoa barneratu behar dituzte.

 

- Autorearen ustez, urte batzuk barru liburuak ez dira desagertuko, baina haien formatua aldatuko da; liburuak paperean inprimatzeari utziko diogu eta era digitalean agertuko dira. Horrek eragina izango du eskolan eta pedagogia alorrean, baina kontuan izan behar dugu eskola multimodala dela. Horrek esan nahi du eskolak testu idatzien eta teknologia berrien gaitasunak garatu behar dituela, ikasleek era berean ezagutzeko inprimatutako baliabideak eta baliabide digitalak.

   

 

 

      NEREAREN NOTAK